Οι φακοί επαφής για πολλούς ανθρώπους αποτελούν ένα μέσο διόρθωσης της
όρασής τους, είτε έχουν πρόβλημα μακρινής είτε κοντινής είτε συνδυασμός και των δύο. Λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν ότι οι φακοί επαφής μπορεί να χρησιμοποιηθούν και για θεραπευτικούς σκοπούς. Οι θεραπευτικοί φακοί αποτελούν έναν ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης για ένα μεγάλο εύρος οφθαλμικών διαταραχών ή παθήσεων.
Τι είναι όμως οι θεραπευτικοί φακοί;
Οι θεραπευτικοί φακοί ουσιαστικά δεν διαφέρουν από τους κοινούς φακούς επαφής που διορθώνουν το όποιο πρόβλημα όρασης έχει ο χρήστης. Όμως απαιτούνται συγκεκριμένα χαρακτηριστικά να έχει ένας φακός επαφής για να ονομαστεί και θεραπευτικός. Καθώς λειτουργούν ως ‘‘προστατευτικοί επίδεσμοι’’, οι θεραπευτικοί φακοί επαφής αποτελούν συνήθως φακούς από υλικά με υψηλή διαπερατότητα σε οξυγόνο και συγκεκριμένα πάχη και διαμέτρους και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ημερήσια ή παρατεταμένη χρήση. Χρησιμοποιούνται για την προώθηση της επούλωσης, την ανακούφιση από τον πόνο και την προστασία της οφθαλμικής επιφάνειας.
Κύριος σκοπός τους είναι η αποκατάσταση της ακεραιότητας του κερατοειδούς* ενώ παράλληλα να ελαχιστοποιούν τα συμπτώματα των ασθενών. Η τοποθέτηση αυτών των θεραπευτικών φακών, είτε προσωρινή είτε ως μέρος ενός μακροπρόθεσμου σχεδίου θεραπείας, θα πρέπει να θεωρείται ως ιατρική θεραπεία ή διαδικασία και όχι ως φακός καθαυτός. Τέλος οι θεραπευτικοί φακοί επαφής προστατεύουν τον κερατοειδή από περιβαλλοντικές συνθήκες και αντιμετωπίζουν τις λειαντικές επιδράσεις των βλεφάρων του ίδιου του ασθενούς. Η χρήση αυτών των φακών μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση του ιστού του κερατοειδή, στη διαχείριση του πόνου και στη διατήρηση της όρασης.
*Ο κερατοειδής χιτώνας είναι μία διαφανής μεμβράνη και ανατομικά καλύπτει το 1/6 του συνόλου του ματιού και εντοπίζεται στο κέντρο του ματιού
Σε ποιες περιπτώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν;
Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που μπορούν οι φακοί επαφής να χρησιμοποιηθούν ως θεραπευτικό μέσο:
● Προστασία, ενίσχυση και υποστήριξη του επιθηλίου κερατοειδούς: Χρησιμοποιούνται ως υποστηρικτικά μέσα μετά από χειρουργικές επεμβάσεις, επεμβάσεις διαθλαστικής χειρουργικής, μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς παρέχοντας παράλληλα ανακούφιση και άμεση επούλωση του οφθαλμού. Για αυτές τις καταστάσεις, οι θεραπευτικοί φακοί επαφής θα πρέπει να θεωρούνται προσωρινό μέτρο μέχρι να επιτευχθεί η επούλωση του κερατοειδή.
● Ανακούφιση από πόνο: Εφαρμόζονται ως ανακουφιστικό μέσο από τον πόνο σε ποικίλες παθολογικές και τραυματικές περιπτώσεις που αφορούν τον κερατοειδή όπως η φυσαλιδώδης κερατοπάθεια και η νηματώδης κερατίτιδα που μπορεί να προκαλέσουν έντονο πόνο στους ασθενείς. Η ποιότητα ζωής ενός ασθενούς μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά με τη χρήση θεραπευτικών φακών.
● Βελτίωση τυχόν ανώμαλης επιφάνειας του κερατοειδούς: Παρέχουν προστασία στην επιφάνεια του κερατοειδούς, προφυλάσσοντας την από τις δυνάμεις των βλεφάρων όπως και παθήσεων των βλεφάρων όπως η τριχίαση ή το εκτρόπιο όπου με τις κινήσεις των βλεφάρων μπορούν να προκαλέσουν εκδορές στον κερατοειδή. Η χρήση τους μπορεί να διευκολύνει την επούλωση του κερατοειδή και να μετριάσει τους κινδύνους μόλυνσης.
● Επούλωση κερατοειδούς: Μπορούν να παρέχουν πλήρη επούλωση του κερατοειδή. Έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόζονται με τη μορφή ‘‘πιεστικού επιδέσμου’’ με σκοπό την ενίσχυση και την αποφυγή ρήξης- διάσπασης του κερατοειδούς μετά από τραυματισμό ή ακόμα και μετά από χημικά εγκαύματα. Μπορούν προσωρινά να ανακόψουν τη διαρροή πληγών μετά από μια χειρουργική επέμβαση καταρράκτη.
● Χορήγηση φαρμάκων: Μπορούν να χρησιμοποιηθούν με επιτυχία στην θεραπεία μιας οφθαλμικής πάθησης με τη συνδυαστική χρήση φακών επαφής και φαρμάκων. Τέτοιες οφθαλμικές καταστάσεις μπορεί να είναι η νευροτροφική κερατίτιδα, τα χημικά εγκαύματα και μετά από μεταμόσχευση κερατοειδούς.
Τι προσφέρουν όμως οι θεραπευτικοί φακοί επαφής;
Η χρήση θεραπευτικών φακών σε παθολογικές καταστάσεις των ματιών βοηθούν τη γρηγορότερη επούλωσή τους αλλά παράλληλα μειώνει σημαντικά τον πόνο. Παράλληλα αποτρέπουν τα βλέφαρα από το να παρεμποδίζουν τη φυσιολογική επούλωση των κυττάρων του κερατοειδή αφού με κάθε βλεφαρισμό ουσιαστικά τα βλέφαρα ‘‘ξύνουν’’ τον κερατοειδή. Εκτός από αυτή τη μηχανική προστασία, οι θεραπευτικοί φακοί βοηθούν στη διατήρηση της ενυδάτωσης των ματιών με αποτέλεσμα την πρόληψη σοβαρών παθήσεων ξηροφθαλμίας.
Ο premiΟ της εταιρείας Menicon είναι ένας φακός επαφής με θεραπευτικούς
σκοπούς και έχει υπεροχή τόσο στην ποιότητα όσο και στον χρόνο επίσπευσης επούλωσης του επιθηλίου σε σχέση με άλλους φακούς. Είναι προϊόν εξελιγμένου πολυμερισμού υδρόφιλων μονομερών (Menisilk), παρέχοντας υψηλή διαπερατότητα σε οξυγόνο, εξαίρετη υδροφιλία, αντοχή στα λίπη και τις πρωτεΐνες των δακρύων και εντυπωσιακή αισθητικότητα λόγω της εξελιγμένης κατεργασίας των επιφανειών του. Ο συγκεκριμένος φακός επαφής έχει
έγκριση από τον FDA για 6 νύχτες συνεχούς χρήσης (ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου). Χρησιμοποιείται κυρίως μετά από διαθλαστική χειρουργική αλλά και σε μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς.
Ο φακός Bandage της εταιρείας Menicon πλεονεκτεί σε σχέση με άλλους
αντίστοιχους φακούς άλλων εταιρειών λόγω της υψηλής υδροφιλίας του αλλά και των μεγάλων διαμέτρων που μπορεί να έχει (από 16 έως 22mm). Ενδείκνυται σε πλήθος οφθαλμικών επιπλοκών ή παθήσεων όπως εντρόπιο, τριχίαση, πτώση βλεφάρων, φυσαλιδώδη κερατοπάθεια, εκδορά, έλκος ή οίδημα κερατοειδούς, κερατοεπιπεφυκίτιδα όπου απαιτείται μεγαλύτερη διάμετρος φακού επαφής για να καλύπτει εξ’ ολοκλήρου το σημείο επούλωσης.
Μετεγχειρητική αποκατάσταση και παρακολούθηση
Οι θεραπευτικοί φακοί επαφής έχουν κατορθώσει να αντιμετωπίζουν με επιτυχία όλα τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν μετεγχειρητικά προσφέροντας παράλληλα ασφάλεια και άμεση επούλωση. Η χρήση των θεραπευτικών φακών χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, άριστη εξειδίκευση και γνώση, συνεργασία μεταξύ οπτικού/ οπτομέτρη και οφθαλμιάτρου ώστε να αξιολογηθούν οι ανάγκες του ασθενή και να επιλεχθεί ο καταλληλότερος σχεδιασμός φακών επαφής.
Φυσιολογικά κανείς δεν έχει την απαίτηση να γνωρίζει ο χρήστης πως να χειριστεί τέτοιου είδους φακό επαφής. Ο φακός επαφής θα τοποθετηθεί από ένα οπτικό- οπτομέτρη ή οφθαλμίατρο σε νοσοκομείο και θα γίνει συνεχής χρήση μέχρι το επόμενο ραντεβού. Οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται τον φακό επαφής για ένα σύντομο χρονικό διάστημα και έτσι δεν χρειάζεται να χειριστούν το φακό οι ίδιοι. Περιστασιακά μπορεί να χρειαστεί να τοποθετηθεί ο θεραπευτικός φακός επαφής σε πιο μακροπρόθεσμη βάση. Αν ισχύει αυτό, ο
ειδικός οπτικός- οπτομέτρης μπορεί να καθοδηγήσει τον χρήστη πώς να χειρίζεται μόνος του τον φακό.
Είναι κρίσιμο να πραγματοποιούνται συχνές παρακολουθήσεις ασθενών με
θεραπευτικούς φακούς επαφής. Ένας λόγος είναι ότι μια εφαρμογή θεραπευτικού φακού, από τη σχεδίασή του, δείχνει λιγότερη κίνηση από μια παραδοσιακή εφαρμογή μαλακού φακού. Επιπλέον, είναι σημαντικό για τον οφθαλμίατρο να είναι σε εγρήγορση όσον αφορά την ανίχνευση σημείων μικροβιακής κερατίτιδας. Η επιτυχία εφαρμογής και αποφυγής επιπλοκών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πλήρη συμμόρφωση του ασθενούς στις οδηγίες χρήσης των φακών αλλά και στην συχνή μετεγχειρητική παρακολούθησή τους.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη χρήση θεραπευτικών φακών επαφής ενημερωθείτε από το εξειδικευμένο προσωπικό σε ένα από τα καταστήματα της εταιρείας μας.